| Bulgarian |
| has gloss | bul: Антиномия (от старогръцки – αντι и νoμoς – против, срещу, преди; и закон; буквално – „противозаконие”, „противопоставяне на два закона”) е термин, възприет от различни науки за обозначаването на някакво противоречие, било на фундаментално, било на конкретно ниво. |
| lexicalization | bul: антиномия |
| Czech |
| has gloss | ces: Pojem antinomie (řecky rozpor mezi zákony, protimluv) použil Immanuel Kant v Kritice čistého rozumu k označení neřešitelných rozporů, konfliktů opačných a přitom dobře zdůvodněných stanovisek. Ve starší filosofii se takovým rozporům říkalo aporie. Podle Kanta vznikají tam, kde omezený lidský rozum překračuje svoji kompetenci a chce rozhodovat v otázkách, které mu nepřísluší. V oddíle o „antinomiích čistého rozumu“ uvádí čtyři s důkladnou argumentací pro obě strany každého páru: |
| lexicalization | ces: antinomie |
| Danish |
| has gloss | dan: En antinomi er to udsagn der begge er logisk gyldige, men som samtidig modsiger hinanden. Med andre ord, to modsatrettede påstande (en tese og en antitese), der kan hævdes med lige god ret. |
| lexicalization | dan: antinomi |
| German |
| has gloss | deu: Eine Antinomie ( „gegen“, νόμος „Gesetz“; sinngemäß „Unvereinbarkeit von Gesetzen“) ist eine spezielle Art des logischen Widerspruchs, bei der die zueinander in Widerspruch stehenden Aussagen gleichermaßen gut begründet oder (im Fall formaler Systeme) bewiesen sind. |
| lexicalization | deu: Antinomie |
| Finnish |
| has gloss | fin: Antinomia (, vastaan; , laki) tarkoittaa loogista ristiriitaa tai paradoksia, kirjaimellisesti kahden lain yhteensopimattomuutta. Termiä käytetään sekä logiikassa että tietoteoriassa. |
| lexicalization | fin: antinomia |
| Hebrew |
| has gloss | heb: בלוגיקה ובאפיסטמולוגיה, אנטינומיה (מיוונית: אנטי=נגד, נומוס=חוק) היא סתירה פנימית שאינה ניתנת ליישוב בתוך המערכת הלוגית שבה נוצרה. |
| lexicalization | heb: אנטינומיה |
| Ido |
| has gloss | ido: Antinomio esas deskohero, reala e semblanta, di du legi naturala o yurala. |
| lexicalization | ido: Antinomio |
| Italian |
| has gloss | ita: L'antinomia (dal greco αντι, preposizione che indica una contrapposizione, e νομος, legge) è un particolare tipo di paradosso che indica la compresenza di due affermazioni contraddittorie, ma che possono essere entrambe dimostrate o giustificate. In questa situazione non è ovviamente possibile applicare il principio di non-contraddizione. Kant è stato il primo ad applicare la parola antinomia nel linguaggio filosofico. |
| lexicalization | ita: antinomia |
| Japanese |
| has gloss | jpn: 二律背反（にりつはいはん、アンチノミー、）とは正命題、反命題のどちらにも証明できる矛盾・パラドックスのことである（しばしば勘違いされるが単なる矛盾・パラドックスではない）。字義通りには、二つの法則が現実的にであれ見かけ上であれ相互に両立しないことを意味し、これは論理学や認識論で使用される術語である。 |
| lexicalization | jpn: 二律背反 |
| Georgian |
| has gloss | kat: ანტინომია (ბერძნ. antinomia – წინააღმდეგობა) – ორი წინაღმდეგობრივი მსჯელობა,სადაც უპირატესობა არც ერთ არ მიეწერება, არამედ ისინი თანაბარდასაბუთებადი მსჯელობებია. ერთის უარყოფით მეორე საბუთდება და პირიქით. |
| lexicalization | kat: ანტინომია |
| Korean |
| has gloss | kor: 이율배반(二律背反) 논리적으로도 사실적(事實的)으로도 동등한 근거가 성립하면서 양립할 수 없는 모순된 두 명제의 관계를 뜻한다. |
| lexicalization | kor: 이율 배반 |
| lexicalization | kor: 이율배반 |
| Latin |
| has gloss | lat: Antinomia (ex verbis Graecis ἀντι-, "contra"; et νόμος, "ius") in rebus dialecticis significat incongruentiam, veram vel perceptam, inter duo iura. |
| lexicalization | lat: antinomia |
| Latvian |
| has gloss | lav: Antinomija (sengrieķu: αντι-, pret; νομος, likums) ir paradoksāls rezultāts, kas izriet no divu vienlīdz likumsakarīgu tomēr savstarpēji pretrunīgu secinājumu pāra. |
| lexicalization | lav: antinomija |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Antinomija ( „prieš“ ir nomos „įstatymas“}}) – prieštaringas teiginys ar teiginio prieštaravimas pačiam sau; prieštaravimas tarp dviejų logiškai pagrįstų teiginių, kurių teisingumo ar melo negalima paaiškinti paradigmos rėmuose. |
| lexicalization | lit: Antinomija |
| Dutch |
| has gloss | nld: Een antinomie is een tegenspraak die geen paradox is, maar die (in de filosofie van Kant) ontstaat door het feit dat de zuivere rede, als deze zijn meest fundamentele principes toepast op de fenomenen van de door ons ervaren wereld, onvermijdelijk op tegenspraken stuit. __NOTOC__ Kant geeft vier voorbeelden van zulke antinomieën in zijn voornaamste werk, Kritik der reinen Vernunft (A420, B448). Daar noemt hij zijn antinomieën die elk uit een these en een antithese bestaan. Hij bewijst zowel de these als de antithese (en maakt vervolgens nog een aantal observaties bij iedere antinomie maar het zou te ver voeren om hier verder op in te gaan). |
| lexicalization | nld: antinomie |
| Polish |
| has gloss | pol: Antynomia (gr. antinomia - sprzeczność praw) - logiczna sprzeczność, paradoks, zdanie logiczne bądź rozumowanie dedukcyjne, które prowadzi do sprzeczności. Termin używany w logice, epistemologii. |
| lexicalization | pol: Antynomia |
| Portuguese |
| has gloss | por: Uma antinomia (ou paradoxo) é a afirmação simultânea de duas proposições (teses, leis etc.) contraditórias. A antinomia no campo do Direito recebe o nome de antinomia jurídica. |
| lexicalization | por: antinomia |
| Russian |
| has gloss | rus: Антино́мия (греч. anti — против и nomos — закон; противоречие в законе или противоречие закона самому себе) — ситуация, в которой противоречащие друг другу высказывания об одном и том же объекте имеют логически равноправное обоснование, и их истинность или ложность нельзя обосновать в рамках принятой парадигмы, то есть противоречие между двумя положениями, признаваемыми одинаково верными, или, другими словами, противоречие двух законов. Термин «антиномия» был предложен Гоклениусом. |
| lexicalization | rus: антиномия |
| Slovak |
| has gloss | slk: Antinómia je výpoveď, z ktorej pravdivosti sa dá odvodiť jej nepravdivosť a naopak. Antinómia je zdanlivý rozpor medzi dokázanými vetami alebo skutočný rozpor medzi zdanlivo dokázanými vetami. Výskumom antinómií sa zaoberá antitetika. |
| lexicalization | slk: Antinómia |
| Castilian |
| has gloss | spa: Antinomia (del griego ἀντί anti-, contra, y νόμος nomos, ley) es un término empleado en la lógica y la epistemología que, en sentido laxo, significa paradoja o contradicción irresoluble. |
| lexicalization | spa: antinomia |
| Serbian |
| has gloss | srp: Антиномија (гр. αντινομια, сукоб разумских начела) је дијалектичко исказивање у виду двеју тврдњи, супротних с рационалне тачке гледишта, али истинитих и једнаких за веру, које треба да се узајамно потврђују као исправне. На пример, истоветност (јединство) и различитост Тројице. Антиномија је контрадикторна пропозиција с логичке тачке гледишта, али није ирационална. |
| lexicalization | srp: Антиномија |
| Swedish |
| has gloss | swe: En antinomi (av gr. anti, "emot", nomos, "lag") är en motsättning mellan två till synes giltiga teorier. Termen har redan av Platon införts i det filosofiska språkbruket, men har särskilt utpräglats av Kant, som söker uppvisa, att den kosmologiska idén leder till antinomier.1 |
| lexicalization | swe: antinomi |
| Turkish |
| has gloss | tur: Çatışkı ya da Antinomi (Yunanca αντι-, karşı, ve νομος, yasa) sözcük anlamı olarak iki yasanın gerçekte ya da görünüşte birbirleriyle uyuşmazlığıdır. Mantık ve epistemoloji’de geçen ve genel olarak bir paradoksu ya da çözümsüz bir çelişkiyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Aynı anda ve ölçüde geçerli iki önermenin birbirinin yerine konulamazlığı durumunu ifade eder. Kantda antinomiler Kant felsefesinde bu terim özel bir önem kazanmıştır. Kant çatışkı terimini duyusal algı evrenine ya da deneysel (fenomenal) evrene özgü aklın kategori ve kriterlerini, saf düşünce evrenine uygulamanın akla yatkın olduğu kadar da çelişkili olan sonuçlarını tanımlamak için kullanır. Kantın epistemolojik çalışması, deneyin olanaklılık koşullarının belirlenmesi üzerine kuruludur. Dolayısıyla da aklın olanaklı deney alanı ötesinde ortaya bir bilgi koymak mümkün olmadığı tezinden hareketle, Kant, bu terimi öne sürer ve bu alana ilişkin önermelerin kaçınılmaz olarak aporik/çatışkılı olduğunu belirtir. |
| lexicalization | tur: çatışkı |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Антино́мія ( проти закону/правила) - термін логіки та епістемології, що означає парадокс або нерозв'язну суперечність. Антиномія є суперечністю між двома твердженнями, що взаємно виключаються, але визнаються в однаковій мірі істинними. Поняття антиномії зустрічається в античній філософії і середньовічній схоластиці. |
| lexicalization | ukr: антиномія |
| Chinese |
| has gloss | zho: 二律背反是康德的哲学概念。意指对同一个对象或问题所形成的两种理论或学说虽然各自成立但却相互矛盾的现象，又译作二律背驰，相互冲突或自相矛盾。 |
| lexicalization | zho: 二律背反 |