has gloss | pol: Wolne sędziostwo, wolny sędzia – historyczna nazwa określająca dziedziczny majątek ziemski należący do tzw. wolnego sędziego (niem. Freirichter). Wolnym sędzią był zasadźca (lokator), czyli ktoś w rodzaju przedsiębiorcy, który w wiekach średnich zajmował się osadnictwem na zlecenie władcy, klasztoru lub pana feudalnego. Wolny sędzia wspierał osadnictwo własnym majątkiem. Otrzymywał za to funkcję sołtysa, a tym samym zwolnienie od podatków i przywileje takie jak prawo do wyszynku i prawo do sądzenia. Termin ten stosowano na ziemi kłodzkiej, gdzie wolni sędziowie u schyłku średniowiecza stanowili odrębny stan mający większe przywileje niż szlachta. |