| Arabic |
| has gloss | ara: إنسانية (humanism) أطلق هذا المصطلح على عدة حركات وتوجهات قامت كلها في أوروبا. من أهم أعلامها إيرازموس وتوماس مور. |
| lexicalization | ara: إنسانية |
| Aragonese |
| has gloss | arg: Lumanismo ye una corrient filosofica, educatiba e filolochica europeya estreitament ligata á lo Renaximiento cualo orichen se sitúa en o sieglo XIV en a peninsula Italica (espezialment en Roma, Benezia e Florenzia). Se mantenió echemonica astí e en buena parti dEuropa dica la fin do sieglo XVI, cuan prenzipió á transformar-se e dibersificar-se debito á los cambeos esprituals prebocatos por a eboluzión social e idiolochica dEuropa, fundamentalment os prenzipios propunnatos por as Reformas (luterana, calvinista, etc.), a Contrarreforma catolica e a Reboluzión franzesa d'o sieglo XVIII. |
| lexicalization | arg: Humanismo |
| lexicalization | arg: Umanismo |
| Egyptian Arabic |
| has gloss | arz: الإنسانية (انجليزى: Humanism; فرنساوى: Humanisme) هى مجموعة فلسفات ، أو طريقة تفكير ، بتقول ان كل الناس تستحق الاحترام والكرامة ، وان الناس لازم يقدرو يحددو بنفسهم ازاى يعيشو حياتهم. الانسانيين بيقولو ان الناس لازم تختار معتقداتها عن طريق انهم يفكرو كويس قوى ويستخدمو العقل والمنطق بدل من الاعتماد على حاجات زى الدين او المعتقدات اللى مفيش دليل على صحتها. الانسانيين بيقولو كمان ان ممكن الانسان يعرف الصح والغلط عن طريق التفكير والوصول لقرارات سليمة وان الانسان مش محتاج دين عشان يكون انسان كويس. |
| lexicalization | arz: انسانيه |
| Bengali |
| has gloss | ben: মানবতাবাদ একটি নৈতিক দর্শন যা সব মানুষের সমান মর্যাদার কথা বলে। যুক্তিবাদের উপর ভিত্তি করে এই দর্শন ন্যায়-অন্যায় নির্ধারণ করে। |
| lexicalization | ben: মানবতাবাদ |
| Bosnian |
| has gloss | bos: Humanizam je pokret koji se razvio u Evropi u vrijeme renesanse. On se zasnivao na suprostavljanju srednjovjekovnim autoritetima i proučavanju kulture stare Grčke i Rima. Humanizam je latinska riječ. To je napredni pravac u umjetnosti i filozofiji, koji se razvijao tokom 14. i 15. vijeka. Humanizam je prvo italijanska, pa onda evropska pojava. Dobila je ime po Ciceronovom izrazu studia humanitates pod kojom se podrazumijeva sticanje znanja kako bi se ljudski duh obrazovao i podstekao da dostigne potpuno savršenstvo. |
| lexicalization | bos: Humanizam |
| Bulgarian |
| has gloss | bul: Като философско понятие хуманизмът понякога има различен и даже противоположен смисъл според различните автори и течения. |
| lexicalization | bul: хуманизъм |
| Catalan |
| has gloss | cat: Lhumanisme, en sentit ampli, és un corrent de pensament enfocat en lésser humà. |
| lexicalization | cat: humanisme |
| Czech |
| has gloss | ces: Humanismus nebo také humanizmus (z latinského humanus, lidský) označuje různé myšlenkové směry a postoje, zaměřené na člověka, lidství a lidstvo. Zhruba je lze rozdělit takto: * Postoj, který vychází z uznané hodnoty každého lidského života. * Myšlenkový směr, který zdůrazňuje univerzální lidství, solidaritu všech lidí, a staví se tak proti různým partikularismům, rasovým, jazykovým, národním nebo náboženským. * Kulturní a duchovní hnutí pozdního středověku a raného novověku, který se od nebeských věcí obrací více k věcem pozemským a lidským, od věčnosti k pozemskému životu. * Historické období na přechodu středověku a novověku, humanismus a renesance. |
| lexicalization | ces: Humanismus |
| Central Kurdish |
| has gloss | ckb: ھومانیزم یان مرۆڤگرایی کە من بە( مرۆڤایەتییەت)م مانا کردۆتەوە ،لە وشەی ئیتالیایی ئومانیستا و لاتینی (ھومانۆس)ەوە ھاتووە . کە شێوەبۆچوونێکە لە مەڕ ژیان _ جا ڕووحانی یان فەرھەنگی کۆمەڵایەتی _و لە دەرەوەی ئەو شێوە بۆچوونە ھەڵسەنگاندنێک کە بە پێی بایخی تایبەتمەندیەکانی مرۆڤ وەک ڕادەی خوێندەواری ، ھەروەھا لە سەر پەیوەندییەکانی گشتی نێوان مرۆڤایەتی بێ . ھومانیزم تەنانەت دەتوانێ دەگەڵ ئەو کەرەسە ئاکادێمییانەی وەک ئەو کەرەسانە کە پەیوەندی ڕاستەوخۆیان دەگەڵ مرۆڤایەتی ھەیە ئاوێتەبکرێ . بە وێچوویەکی دەگەڵ ھەموو ئەو (ئیزم ) انەی دیکە وشەکە خاوەن ناوەڕۆکێکی نەناسراو ونادیارە . وشەکە دە ساڵی ١٨٠٨ دا لە لایەن (فڕێدریک ئیمانۆئێل نیەتھامێر) ەوە ھاتۆتە سەرزمانان ،بەڵام بە شێوەی دیکە تەنانەت لە سەردەمی ڕومی عەتیق یشەوە لە سەرزمانان بووە .ڕەوتەکە وادیارە لە ماوەی سەردەمی ڕێنسانس یشەوە بووبێ . بە پێی سەرەتی(ئیمتیاز ) چینایەتی(یاکوب بورکھاردێتس ) دە کتێبی (کولتور دێر ئین ئیتالییەن )لە ساڵی ١٨٦٠ دا ھومانیزم بەلایەنی تێگەیشتوویی ڕێنسانس دادەنێ . |
| lexicalization | ckb: هومانیزم |
| Welsh |
| has gloss | cym: Dyneiddiaeth neu Hiwmaniaeth yw’r gred bod dyn yn medru gwella ei hunan heb gymorth oruwchnaturiol a bod ganddo ddyletswydd i wneud hynny. |
| lexicalization | cym: Dyneiddiaeth |
| Danish |
| has gloss | dan: Humanisme kan mindst have tre betydninger: |
| lexicalization | dan: humanisme |
| German |
| has gloss | deu: Humanismus ist eine Weltanschauung, die auf die abendländische Philosophie der Antike zurückgreift und sich an den Interessen, den Werten und der Würde des einzelnen Menschen orientiert. Toleranz, Gewaltfreiheit und Gewissensfreiheit gelten als wichtige humanistische Prinzipien menschlichen Zusammenlebens. Die eigentlichen Fragen des Humanismus sind aber: „Was ist der Mensch? Was ist sein wahres Wesen? Wie kann der Mensch dem Menschen ein Mensch sein?“ Humanismus bezeichnet die Gesamtheit der Ideen von Menschlichkeit und des Strebens danach, das menschliche Dasein zu verbessern. Der Begriff leitet sich ab von den lateinischen Begriffen humanus (menschlich) und humanitas (Menschlichkeit). Der Humanismus beruht auf folgenden Grundüberzeugungen: |
| lexicalization | deu: Humanismus |
| Esperanto |
| has gloss | epo: Humanismo (preferata homismo) estas ĝenerala termino por multaj malsamaj pensaroj, kiuj fokusiĝas je komunaj solvoj por komunaj homaj problemoj. Humanismo iugrade iĝis etika doktrino (tial sufikso “-ism-”), kies kampo inkluzivis la tutan homan rason, malsame de tradiciaj etikaj sistemoj, kiuj aplikiĝis nur al apartaj etnikaj grupoj. |
| lexicalization | epo: Humanismo |
| Estonian |
| has gloss | est: Humanism on inimese ja inimlikkuse väärtustamine, mis sai alguse hiliskeskaegses Itaalias ja levis varauusajal ka mujal Euroopas. |
| lexicalization | est: Humanism |
| Basque |
| has gloss | eus: Pentsamendu humanista Erdi Aroaren azken mendeetan garatu zen pentsamolde berri bat izan zen, unibertsoan ororen gainetik gizakia jarri zuena. Ordura arte, erdi aroko biztanleak Jainkoak zehaztu eta ezarritako ordena bati jarraituz bizi izan ziren baina une horretatik aurrera beren bizimoduaren protagonista osoak beraiek bihurtuko dira; horren ondorioz, ospea, gizartean ornatua izatea, etorkizunean oroitua izatea eta orretako ideiak indarra hartzen hasi ziren kulturaren eta artearen esparruetan. |
| lexicalization | eus: Pentsamendu humanista |
| Persian |
| has gloss | fas: انسان‌گرایی (اومانیسم) مکتبی‌ست فکری که بر پایة آن انسان قادر به انجام هر کاری است و اصل و ریشه هر چیزی به انسان بر می‌گردد. واژه Humanism (با H بزرگ) نهضت فرهنگى فكرى است كه در خلال دوران تجديد حيات فرهنگى (رنسانس) به دنبال ايجاد رغبت و تمايل جديد نسبت به آثار برجسته يونانى و رومى پديد آمده است. این واژه از واژه لاتينى Humus به معنى خاك يا زمين اخذ شده و از آغاز در مقابل دو امر قرار داشته است: الف)موجودات خاكى و مادى ديگر غير از انسان، مانند حيوانات. deus Ldivus ب) مرتبه ديگر از هستى; يعنى مجردات در انتهاى دوران باستان و در قرون وسطا، محققان و روحانيون، ميان divinitas به معنى حوزه هايى از معرفت و فعاليت كه از كتاب مقدس نشات مى گرفت و ;humanitas يعنى حوزه هايى كه به قضاياى عملى زندگى دنيوى مربوط مى شده است، فرق گذاشتند. و از آنجا كه حوزه دوم، بخش اعظم الهام و مواد خام خود را از نوشته هاى رومى و به طور فزاينده يونان باستان مى گرفت، مترجمان و آموزگاران اين آثار كه معمولا ايتاليايى بودند خود را umanisti يا humanists ناميدند. |
| lexicalization | fas: انسان‌گرایی |
| lexicalization | fas: اومانیسم |
| Finnish |
| has gloss | fin: Humanismi on ihmisyyteen perustuva elämänkatsomus. Humanismiksi alettiin 1800-luvun lopulla kutsua keskiajan ja uuden ajan taitteessa syntynyttä, antiikin sivistysihanteeseen perustuvaa, inhimillisyyttä korostava suuntausta. Antiikkiin pohjautuvaa humanismia on kutsuttu klassiseksi humanismiksi. Humanisti tarkoittaa humanismin kannattajaa tai humanististen tieteiden tutkijaa tai opiskelijaa. Uskonnotonta humanismia kutsutaan sekulaarihumanismiksi. |
| lexicalization | fin: humanismi |
| French |
| has gloss | fra: L’humanisme est un courant culturel européen qui sest développé à la Renaissance. Renouant avec la civilisation gréco-latine, les intellectuels de lépoque manifestent un vif appétit de savoir (philologie notamment). Considérant que l’Homme est en possession de capacités intellectuelles potentiellement illimitées, ils considèrent la quête du savoir et la maîtrise des diverses disciplines comme nécessaires au bon usage de ces facultés. Ils prônent la vulgarisation de tous les savoirs, même religieux : la parole divine doit être accessible à toute personne, quelles que soient ses origines ou sa langue (traduction de la Bible en langue vernaculaire par Érasme en 1516). |
| lexicalization | fra: Humanisme |
| Western Frisian |
| lexicalization | fry: Humanisme |
| Friulian |
| has gloss | fur: Par Umanisim si intint il pensîr filosofic chal met lom tal mieç des sôs cuestions. |
| lexicalization | fur: Umanisim |
| Gan Chinese |
| has gloss | gan: 人文主義（英文：Humanism）係講究「以人為本」嗰一隻哲學，佢注重人類嗰本性、特性，特別係理性。 |
| lexicalization | gan: 人文主義 |
| Galician |
| has gloss | glg: O Humanismo é unha manifestación ideolóxica e artística do Renacemento. |
| lexicalization | glg: Humanismo |
| Alemannic |
| has gloss | gsw: Dr Begriff Humanismus wird bruucht für zum verschiideni Glaube, Philosophie und Läbesaschauige beschriibe, wo dr Mensch as ihr Zentrum hai. Am hüfigschde wird er bruucht für d Dänkwiis, wo sich im 14. Johrhundert vo Italie uus uusbreitet het und bis in s 16. Johrhundert zsämme mit dr Renaissance und dr Reformation im weschdlige Europa die middelalterligi Läbesaschauig abglöst und d Neuziit iigleitet het. Etymologii S Wort isch neulatiinisch, vo humanitas vo humanus (latiinisch homo für „Mensch“) + -ismus (griechisch -ismos). Es isch abgleitet worde vo de Studia humanitatis, wo im früeie 15. Johrhundert Grammatik, Poetik, Rhetorik, Gschicht und Ethik umschlosse het. Mä het dänggt, ass d Studia humanitatis s Gliiche bedütet wie die griechischi Paideia. |
| lexicalization | gsw: Humanismus |
| Serbo-Croatian |
| has gloss | hbs: Humanizam je pokret koji se razvio u Evropi u vrijeme renesanse. On se zasnivao na suprostavljanju srednjovjekovnim autoritetima i proučavanju kulture stare Grčke i Rima. |
| lexicalization | hbs: Humanizam |
| Hebrew |
| has gloss | heb: הומניזם או הומניזם של הרנסאנס הוא זרם חברתי שהתפשט באירופה החל מתקופת הרנסאנס. תחילה היו ההומניסטים קבוצה לא-גדולה של אינטלקטואלים שאינם אנשי דת שהתעניינו מחדש בתרבות הקלאסית (התרבות היוונית-רומית העתיקה) ובספרים שנכתבו בהשראתה (בעיקר ביוון העתיקה). מאוחר יותר התגבש הזרם ההומניסטי לאידאולוגיה שכללה מערכת ערכים חילונית סדורה, שביקשה במידה רבה להוות אלטרנטיבה למערכת הערכים הדתית (בעיקר הנוצרית). |
| lexicalization | heb: הומניזם |
| Croatian |
| has gloss | hrv: Humanizam je razdoblje kasne srednjovjekovne povijesti obilježeno težnjom za upoznavanjem i nasljedovanjem klasičnih rimskih i grčkih književnosti i civilizacije. Začeci se nalaze u talijanskim gradovima 14. st., ali humanizam svoj procvat doživljava tijekom 15. st., kada se širi i na veći dio Europe. Obilježuje ga eklektična uporaba antičke filozofije i njezino uklapanje u kršćansku srednjovjekovnu filozofiju te vjera u sposobnost i vrijednost čovjeka. Ideal humanizma jest svestran čovjek (l’uomo universale) koji razvija svekolike umne sposobnosti, slobodan duh koji teži preispitivanju uvriježenih uvjerenja, kao i stjecanju novih znanja iz područja društvenih i prirodnih znanosti. Pristaše humanizma (humanisti) izdvajaju se kao poseban društveni sloj u koji ulaze znanstvenici i kulturni djelatnici, kao i vladari i drugi predstavnici društvene elite (dvorjanici, kondotjeri, aristokrati). Razdoblje humanizma pripremilo je preporod znanosti i umjetnosti u Europi (renesansa). |
| lexicalization | hrv: humanizam |
| Hungarian |
| has gloss | hun: :A mai modern humanista politikai irányzat az újhumanizmus A humanizmus az érett európai középkor egyik nagyhatású filozófiai irányzata, egyben a reneszánsz korstílus eszmei háttere volt. Lényege körülbelül úgy foglalható össze, hogy mindennek mértéke az ember, ami nagy fordulat volt a korábbi Istenközpontúsághoz képest. A humanizmus nem járt együtt ateizmussal, de jóval nagyobb hangsúlyt helyezett az evilági létre, mint korábban. Gyökerei az erős polgári hagyományokkal rendelkező Itáliába nyúlnak vissza, melynek hajósai, bankárai és kereskedői a keresztes háborúk során jelentős vagyonra és ismeretekre tettek szert. |
| lexicalization | hun: humanizmus |
| Interlingua (International Auxiliary Language Association) |
| has gloss | ina: Le humanismo es un philosophia del vita e vision del mundo non-religiose. Le humanismo pone central le dignitate del humano in le vision del mundo e le ration in le philosophia del vita. In le practica, le humanismo es totevia un fonte de inspriation e pro credentes in deo(s) e pro non-credentes. |
| lexicalization | ina: humanismo |
| Indonesian |
| has gloss | ind: Humanisme adalah istilah umum untuk berbagai jalan pikiran yang berbeda yang memfokuskan dirinya ke jalan keluar umum dalam masalah-masalah atau isu-isu yang berhubungan dengan manusia. Humanisme telah menjadi sejenis doktrin beretika yang cakupannya diperluas hingga mencapai seluruh etnisitas manusia, berlawanan dengan sistem-sistem beretika tradisonal yang hanya berlaku bagi kelompok-kelompok etnis tertentu. |
| lexicalization | ind: Humanisme |
| Italian |
| has gloss | ita: LUmanismo è una vasta categoria di filosofie etiche che affermano la dignità e il valore di tutte le persone, basata sullabilità di determinare giusto e sbagliato appellandosi a qualità umane universali, particolarmente alla razionalità. È una componente di una varietà di sistemi filosofici più specifici e ha sempre incorporato diverse scuole religiose di pensiero. Lumanismo può essere considerato come un processo attraverso cui la verità e la moralità è scoperta attraverso linvestigazione umana. Focalizzandosi sulle capacità di auto determinazione, l'umanismo rifiuta giustificazioni trascendentali, così come la dipendenza dalle credenze senza ragione, il soprannaturale o i testi che hanno presunta origine divina. Gli Umanisti sostengono la moralità universale basata sulla comunanza della condizione umana, suggerendo che le soluzioni a problemi umani sociali e culturali non possono essere campanilistici. |
| lexicalization | ita: Umanesimo |
| lexicalization | ita: Umanismo |
| Javanese |
| has gloss | jav: Humanisme iku aliran kapracayan sing ngutamakaké manungsa. Béda karo aliran liyané sing ngutamakaké Gusti Allah utawa Déwa-Dèwi. Panganut aliran iki diarani humanis. |
| lexicalization | jav: Humanisme |
| Japanese |
| has gloss | jpn: ヒューマニズム（）という概念は、歴史的な変遷を経て多義的に用いられている。 |
| lexicalization | jpn: ヒューマニズム |
| Georgian |
| has gloss | kat: ჰუმანიზმი, მიმდინარეობა ფილოსოფიაში, ხელოვნებასა და ლიტერატურაში რენესანსის პერიოდში, რომელიც ყველაფერზე მაღლა ადამიანსა და ადამიანურ ფასეულობებს აყენებს. იგი მოიცავს XIV-XVI საუკუნეებს და ხასიათდება ანტიკური ტექსტებით დაინტერესებით, ცხოვრების, წერის, აზროვნების სტილის შეცვლით. |
| lexicalization | kat: ჰუმანიზმი |
| Kazakh |
| has gloss | kaz: Адамгершілік - адам бойындағы гуманистік құндылық, әдеп ұғымы. "Кісілік", иізгілік", "имандылық" тәрізді ұғымдармен мәндес. |
| lexicalization | kaz: Адамгершілік |
| Korean |
| has gloss | kor: 인본주의(人本主義,)는 모든 사람의 존엄과 가치의 존중을 강조하고 기본적으로 세계는 신이 지배한다는 신본주의에 반대하고 인간이 세계의 주인이라는 인간중심주의적 정치 사회사상이다. 인문주의(人文主義)나 인도주의(人道主義), 인간주의(人間主義), 휴머니즘(humanism) 등으로 부른다. 인문주의는 넓은 범위에서 철학의 한 분과인 윤리학에 해당하며, 합리성을 비롯한 보편적인 인간의 입장에 호소하여 옳고 그름을 판단할 수 있는 능력에 그 바탕을 두고 있다. 대표적인 예는 “사람이 곧 하늘이다”라는 사상에 기본을 둔 대한민국의 동학이 있으며(인내천 사상), 프랑스 같은 나라들도 이 사상을 기본 이념으로 두고 있다. |
| lexicalization | kor: 인문주의 |
| Latin |
| has gloss | lat: Humanismus est philosophia recentioris aevi quae in primis ad hominem singularem spectat, ad eius valores et dignitatem spectat. Principia huius philosophiae sunt tolerantia, conscientiae libertas qui valores societatem hominum temperent. Qui humanismum sequuntur "humanistae" appellantur. |
| lexicalization | lat: Humanismus |
| Latvian |
| has gloss | lav: Humānisms - * viena no ētikas kategorijām filozofijā. * uzskatu sistēma Eiropā, radusies Renesanses beigu periodā. |
| lexicalization | lav: Humānisms |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Humanizmas yra plati etinių filosofijų kategorija, žmogų laikanti pagrindine vertybe, jo gerovę - socialinių institutų vertinimo kriterijumi, o lygybę, teisingumą, žmogiškumą - trokštamais žmonių santykių principais. Pagrindiniai tikslai, anot humanizmo, yra žmonijos suklestėjimas, visų žmonių gerovė ir geresnio pasaulio palikimas ateinančioms kartoms. |
| lexicalization | lit: Humanizmas |
| Letzeburgesch |
| lexicalization | ltz: Humanismus |
| Macedonian |
| has gloss | mkd: Хуманизмот во најширока смисла на зборот е пројава на љубов кон човекот, која опфаќа широк спектар на филозофски правци кои го афирмираат достоинството и вредноста на човекот. isto taka mozeme da kazeme deka sekoj covek treba da bide human. |
| lexicalization | mkd: хуманизам |
| Dutch |
| has gloss | nld: Onder het hedendaagse humanisme wordt een levensbeschouwing verstaan die de mens centraal stelt en uitgaat van de waarde van de mens (Latijn: humanus = menselijk). Tijdens de renaissance waren er veel geleerden die pas in de 19e eeuw "humanisten" werden genoemd. Dit woord werd afgeleid van het Italiaanse umanista = "docent Latijnse letteren" of humaniora. Deze geleerden meenden dat door een vernieuwde studie van de Griekse en Romeinse klassieken de westerse beschaving tot op haar bronnen kon worden teruggevoerd. In deze oudste betekenis is het humanisme een historisch fenomeen. Als levensbeschouwing ziet het hedendaagse humanisme zichzelf als de erfgenaam van een verandering van het wereldbeeld die door de renaissance-humanisten werd ingezet, zowel op intellectueel als op religieus terrein. De invloed van zijn humanitaire en seculiere gedachtegoed op het socialisme en het liberalisme is groot, terwijl het humanisme zelf als georganiseerde levensbeschouwing geen grote aanhang heeft. Recent onderzoek wijst uit dat ruim een half miljoen Nederlanders, zich herkent in de humanistische levensbeschouwing. |
| lexicalization | nld: humanisme |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Humanisme er en bred og vanskelig avgrensbar betegnelse som spenner over en rekke og ofte innbyrdes motstridende tankesystemer. Blant fellestrekkene er som regel en etisk filosofisk tilnærming som vil hegne om menneskeslektens iboende verdighet, og som legger stor vekt på de kvaliteter som kjennetegner mennesket som har en verdi i seg selv, og med evnen til fornuftig tenkning. |
| lexicalization | nor: humanisme |
| Occitan (post 1500) |
| has gloss | oci: Lumanisme es un movement europèu de la Renaissença e una filosofia que plaça lèsser uman e las valors umanas al còr de la pensada. L'umanisme del sègle XVI se caracteriza per un retorn als tèxtes antics. |
| lexicalization | oci: umanisme |
| Polish |
| has gloss | pol: Humanizm – prąd filozoficzny, etyczny i kulturowy, uznający człowieka za najwyższą wartość i podkreślający jego godność. |
| lexicalization | pol: humanizm |
| Portuguese |
| has gloss | por: Humanismo é a filosofia moral que coloca os humanos como primordiais, numa escala de importância. É uma perspectiva comum a uma grande variedade de posturas éticas que atribuem a maior importância à dignidade, aspirações e capacidades humanas, particularmente a racionalidade. Embora a palavra possa ter diversos sentidos, o significado filosófico essencial destaca-se por contraposição ao apelo ao sobrenatural ou a uma autoridade superior. Desde o século XIX, o humanismo tem sido associado ao anti-clericalismo herdado dos filósofos Iluministas do século XVIII. O termo abrange religiões não teístas organizadas, o humanismo secular e uma postura de vida humanista. |
| lexicalization | por: Humanismo |
| Moldavian |
| has gloss | ron: Termenul de Umanism (din latină: humanitas = omenie, umanitate) are două semnificaţii: * Poziţie filozofică care pune omul şi valorile umane mai presus de orice, orientându-se în special asupra omului ca individ. Omul constituie astfel valoarea supremă, este un scop în sine şi nu un mijloc. Umanismul implică un devotament pentru căutarea adevărului şi moralităţii prin mijloace umane, în sprijinul intereselor umane. Axându-se pe capacitatea de autodeterminare, umanismul respinge validitatea justificărilor transcendentale cum ar fi dependenţa de credinţă, supranaturalul sau textele pretinse a fi revelaţii divine. Umaniştii susţin moralitatea universală bazată pe condiţia umană ca loc comun, sugerând că soluţiile problemelor sociale şi culturale umane nu pot fi provincialiste. * Mişcare spirituală care stă la baza Renaşterii, apărută în Italia în secolul al XIV-lea şi care s-a extins în mod progresiv în Europa apuseană până în secolul al XVII-lea. Ea este marcată de reîntoarcerea la textele antichităţii greco-romane, care servesc ca modele ale modului de viaţă, de gîndire şi de creaţie artistică. |
| lexicalization | ron: umanism |
| Russian |
| has gloss | rus: Гумани́зм (от — человечность, - человечный, - человек) — мировоззрение, в центре которого находится идея человека как высшей ценности; возникло как философское течение в эпоху Возрождения (см. ренессансный гуманизм). |
| lexicalization | rus: гуманизм |
| Sicilian |
| has gloss | scn: LUmanismu (o Umanèsimu) è ddèbbica, idintificata cû Quattrucentu talianu, ca segna la nisciuta dû Mediuevu ‘n campu culturali e lu nizziu di lu Rinascimentu ‘n cui l'omu va a èssiri lu puntu di rifirimentu dâ ntera riartati. |
| lexicalization | scn: umanismu |
| Scots |
| has gloss | sco: Humanism is a schuil o thocht that pits the human at its mids, aroond the idea that "man is the meisur o aa things". |
| lexicalization | sco: humanism |
| Slovak |
| has gloss | slk: Humanizmus filozoficko-etické stanovisko, ktorým sa ústredné miesto prisudzuje človeku, jeho blahu, potrebám a záujmom, a ktoré spravidla odmieta náboženstvo a zdôrazňuje racionalizmus. Je to aktívny prístup k životu sústreďujúci sa na ľudské riešenia pre ľudské otázky cez racionálne argumenty bez utiekania sa k bohovi, bohom, svätým textom alebo náboženskej viere. |
| lexicalization | slk: Humanizmus |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Humanizem (lat. humanitas, človeškost, ljudskost, bistvo človeka) je kulturno-idejna smer, ki je vplivala na razvoj znanosti, filozofije in s tem tudi umetnosti. V ospredje je postavila človeka (homo) in ne Boga, ki ga je poudarjal srednji vek. To imenujemo antropocentrizem. Humanizem se je zaradi gospodarskega razcveta najprej pojavil v italijanskih mestih. |
| lexicalization | slv: Humanizem |
| Castilian |
| has gloss | spa: El Humanismo es un movimiento intelectual, filológico, filosófico y artístico europeo estrechamente ligado al Renacimiento cuyo origen se sitúa en el siglo XV en la península Itálica (especialmente en Roma, Venecia y Florencia). Retoma el antiguo humanismo griego del siglo de oro y mantiene su hegemonía en buena parte de Europa hasta fines del siglo XVI, cuando se fue transformando y diversificando a merced de los cambios espirituales provocados por la evolución social e ideológica de Europa, fundamentalmente al coludir con los principios propugnados por las Reformas (luterana, calvinista, etc.), la Contrarreforma católica, la Ilustración y la Revolución francesa del siglo XVIII. El movimiento, fundamentalmente ideológico, tuvo así mismo una estética, el clasicismo renacentista, plasmada, por ejemplo, en un nuevo tipo de letra, la redonda conocida como letra humanística, imitada de la letra uncial latina antigua, que vino a sustituir poco a poco a la letra gótica medieval. |
| lexicalization | spa: Humanismo |
| Albanian |
| has gloss | sqi: Humanizmi (lat. humanitas - njerëzia) është një filosofi etike dhe një botëkuptim, që drejtohet nga interesat, vlerat dhe dinjiteti në veçanti të njerëzve. Ai bazohet nga thirrja e cilësive botërore njerëzore, veçanërisht arsyes, historisë së përbashkët, përvojës dhe besimit. Toleranca (durueshmëria), paqja dhe liria e ndërgjegjes janë parimet më të rëndësishme për jetesën e përbashkët njerëzore. |
| lexicalization | sqi: humanizmi |
| Serbian |
| has gloss | srp: Хуманизам (лат.) - културни и филозофско-научни покрет који је тежио образовању личности по античким узорима; у ширем смислу ријечи обнова класичне културе. |
| lexicalization | srp: Хуманизам |
| Swedish |
| has gloss | swe: :För livsåskådningen, se Humanism (livsåskådning) Humanism (från it. umanista -> umano "mänsklig", jämför lat. humanus, "mänsklig") är en idéströmning – vanligen andlig eller kulturell – som utgår från en livsåskådning som bygger på den enskilda människans värde och bildningens vikt, men också på ett allmänt humanistiskt förhållningssätt. |
| lexicalization | swe: humanism |
| Tamil |
| has gloss | tam: மனிதரின் தன்மையை இருத்தியலை அடிப்படையாகக் கொண்ட உலக நோக்கு மனிதநேயம் ஆகும். சிறப்பாக மீவியற்கை அம்சங்களில் கண்மூடித்தனமான நம்பிக்கை வைக்காமல் மனிதரின் பகுத்தறிவை, அறத்தை, ஆற்றலை மனிதநேயம் முன்னிறுத்துகின்றது. அனைத்து மனிதர்களையும் அது மதிப்போடு நோக்குகின்றது. |
| lexicalization | tam: மனிதநேயம் |
| Telugu |
| has gloss | tel: మానవతావాదం (ఆంగ్లం :Humanism) సంబంధించిన ఒక విశాలమైన వర్గం. ఈ వాదం ప్రజలందరి హుందాతనాన్ని ప్రకటిస్తుంది. ప్రత్యేకంగా మానవత్వాల హేతువులను మూలం చేసుకుని విశ్వమానవ విశేషాలను ముందుంచుతుంది. అనేక తత్వశాస్త్రాల సమాహారం ఈ మానవతావాదం. ఇందులో అనేక ధర్మాల ఆధ్యాత్మికా విధానాలు కానవస్తాయి. అన్ని ధర్మాల హేతువులూ గమ్యాలూ మానవతావాదం వరకూ చేరుకుంటాయి. మానవ పరిశోధన సత్యమూ నీతి మొదలగు అంశాల నీడలో మానవతావాదానికి చేరుకునే ప్రక్రియ. అన్ని ధర్మాల మర్మములు సిద్ధాంతాలు దీనిలో కనిపించిననూ, మతములలో కానవచ్చే విశ్వాసాలు, విశ్వాసాల ప్రక్రియలు, మానవతావాద సిద్ధాంతాలలో కానరావు. అతీత శక్తులు (భగవంతుడు) మానవాదసిద్ధాంతాలలో చోటు చేసుకోవు. ఈ సిద్ధాంతాల రూపకల్పనలో పాశ్చాత్య భౌతికవాద సిద్ధాంతాల ప్రమేయం ఎక్కువగా వున్నందున, మానవతావాదం సిద్ధాంతాలలో కర్మము, ధర్మము అనే విషయాలు రాను రాను తొలగింపబడ్డాయి. ధార్మిక విశ్వాసాలకు అతీతంగా, మానవతావాద విశ్వాసం సృష్టింపబడినది. |
| lexicalization | tel: మానవతావాదం |
| Thai |
| has gloss | tha: มนุษยนิยม หมายถึงประเภทกว้างๆ ของปรัชญาเชิงจริยศาสตร์ ที่ยืนยันถึงความสง่างามและคุณค่าของมนุษย์ทุกคน โดยอาศัยหลักความสามารถของบุคคลนั้นในการบ่งชี้ได้ด้วยตนเองว่าสิ่งใดถูกสิ่งใดผิด โดยได้การยอมรับโดยมนุษย์ทั่วไปที่มีคุณภาพ โดยเฉพาะคุณภาพเชิงตรรกยะหรือเชิงเหตุผล มนุษยนิยมเป็นองค์ประกอบเฉพาะหลายๆ ตัวของระบบปรัชญาและได้รับการผนวกไว้ในหลายสำนักคิดทางศาสนา |
| lexicalization | tha: ลัทธิมนุษยนิยม |
| Turkish |
| has gloss | tur: Hümanizm, Fransızca humanisme, insancılık, insanları sevme ülküsü, beşeriyetçilik. |
| lexicalization | tur: Humanizm |
| lexicalization | tur: hümanizm |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Гуманíзм — визнання людини найвищою цінністю в світі, повага до гідності та розуму людини; течія в західноєвропейській культурі епохи Відродження, право на щастя в житті, і вільний вияв природних почуттів і здібностей. |
| lexicalization | ukr: Гуманізм |
| Uzbek |
| has gloss | uzb: Gumanizm (lotincha humanitas - "insoniylik", "odamiylik") insonni oliy qadriyat deb baholovchi dunyoqarashdir. Gumanizm axloqning dinga bog‘liq bo‘lib qolishiga qarshi chiqadi, zero din insonni g‘ayritabiiy mavjudotlar borligiga ishontirib, ularga qul bo‘lish g‘oyasini singdiradi. Gumanistlar dunyoviy axloq normalarini targ‘ib etishadi. |
| lexicalization | uzb: Gumanizm |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Chủ nghĩa nhân đạo, còn được gọi là chủ nghĩa nhân văn, là một nhánh triết học luân lí lớn cũng như một thế giới quan chuyên chú vào lợi tức, giá trị và phẩm cách của cá nhân. Theo chủ nghĩa nhân đạo, khoan dung, bất bạo động và tự do lương tâm là những nguyên tắc quan trọng cho sự cộng sinh của nhân loại. |
| lexicalization | vie: Chủ nghĩa nhân văn |
| lexicalization | vie: Chủ nghĩa nhân đạo |
| Chinese |
| has gloss | zho: 人文主义是一种基于理性和仁慈的哲学理论和世界观。作为一种生活哲学，人文主义从仁慈的人性获得启示，并通过理性地推理来指导。 |
| lexicalization | zho: 人文主义 |
