| Bengali |
| has gloss | ben: ভারতের প্রাচীনতম গল্পসংগ্রহের নাম হল "জাতক" বা পালি ভাষায় "জাতকত্থ বন্ননা"। জাতক হল ভগবান শাক্যমুনি বুদ্ধের পূর্বজন্মের কাহিনির সঙ্কলন। অনেকের মতে জাতক হল পৃথিবীর সমস্ত ছোট গল্পের উৎস। কথিত আছে বৌদ্ধধর্ম প্রচারের জন্য সম্রাট অশোকের পুত্র মহেন্দ্র (পালি: মহেন্দ) যখন সিংহলে গিয়েছিলেন তখন তার সঙ্গে ছিল জাতকের কাহিনিগুলি। সেই মূল গ্রন্থ এখন বিলুপ্ত। সিংহলি ভাষায় যে জাতক প্রচলিত আছে, বর্তমানের "জাতকমালা" তারই অনুবাদ। কারও মতে পঞ্চম শতাব্দীতে সিংহলি ভাষা থেকে পালি ভাষায় এ রূপান্তর নাকি ঘটিয়েছিলেন বুদ্ধ ঘোষ। কিন্তু আধুনিক গবেষকগণ কেউই এই কথা সম্পূর্ণরূপে মেনে নিতে পারেননি। এই গল্পগুলির রচনাকাল সম্পর্কে সাহিত্যিক নারায়ণ গঙ্গোপাধ্যায় যা লিখেছিলেন তার কিছু অংশ এখানে তুলে দেওয়া হল -"বর্তমান জাতক কাহিনিমালা যাঁরই অনুদিত হোক এগুলি যে ভারতের প্রাচীনতম সঙ্কলন এবং এদের অনেকগুলিই যে খ্রিস্টজন্মের দ্বিতীয় বা তৃতীয় শতকের পূর্ববর্তী এ সম্বন্ধে সকলেই একমত হয়েছেন। এদের কিছু কিছু কাহিনি বুদ্ধের জন্মের পূর্ব থেকেই চলিত, কতগুলি বুদ্ধের সমকালীন, কতগুলি বা পরবর্তী। মোটের উপর খ্রিস্টপূর্ব তৃতীয় শতক থেকে খ্রিস্টীয় পঞ্চম শতক পর্যন্ত জাতককাহিনির নির্মিতিকাল বলে ধরে নেওয়া যেতে পারে।" জাতকের রচনাকৌশল মধ্যযুগীয় ইউরোপের অনেক রচনাতে গ্রহণ করা হয়েছিল। মূল গল্পেরও অনেকগুলিই পাওয়া যায় আরব্য উপন্যাস বা... |
| lexicalization | ben: জাতক |
| Czech |
| has gloss | ces: Pojmem Džátaky je označována sbírka textů mnoha autorů, vypravující legendy Buddhových minulých životů. Ten v textech vystupuje buď jako hlavní hrdina (bódhisattva), nebo i jako vedlejší postava, či jen jako pozorovatel. Texty jsou stoupenci théravády zařazeny do Tipitaky a to konkrétně do oddílu Khuddakanikája (Oddílu drobností), který se nachází v Suttapitace (tzv. Koši ponaučení), obsahujícím Buddhovy základní rozpravy. Co se týče datování, nejstarší zmínka o Džátakách pochází z reliéfu na jisté stúpě v Sánčí ze 3. století př. n. l., kde lze zřetelně rozeznat původní formu příběhů – tzv. gháty. Jde o veršovanou formu (ve své typické buddhistické formě charakteristické častým opakováním důležitým k vštípení si příběhu do paměti), ke které byly až později různými autory připsány vysvětlující prozaické pasáže, které lze rozdělit do následujících... |
| lexicalization | ces: Džátaky |
| German |
| has gloss | deu: Ein Jātaka (Sanskrit जातक, eigentlich "Geburtsgeschichte") ist eine moralisch lehrreiche Geschichte im Sinne eines Märchens aus dem Leben des Buddha. Im ursprünglichen Sinn umfasste der Begriff nur Geschichten aus dem Leben des historischen Buddha, Siddhartha Gautama, später jedoch wurden mehr und mehr moralische Lehrgeschichten eingefügt, die sich auf frühere Existenzen und andere Daseinsformen des Buddha beziehen. Es handelt sich daher heute um ein eigenes Genre von Erzählungen, von denen einige von anderen Religionen "entliehen" wurden; einige Jātaka-Geschichten finden sich in ganz anderen Geschichtensammlungen wieder. |
| lexicalization | deu: jataka |
| French |
| has gloss | fra: Les Jātakās (जातका) ou Jātakāni - nativité - désignent généralement les contes et histoires de nombreuses vies antérieures du bouddha historique Shākyamouni. Composés de 547 textes de longueurs inégales qu'on peut regrouper en 22 catégories, ils se présentent dans un ordre différent dans les versions vernaculaires thai, lao ou birmane. |
| lexicalization | fra: Jataka |
| lexicalization | fra: Jâtaka |
| lexicalization | fra: Jātaka |
| Hindi |
| has gloss | hin: जातक वा जातक पालि वा जातक कथाएं बौद्ध ग्रंथ त्रिपिटक का सुत्तपिटक अंतर्गत खुद्दकनिकाय का १०वां पालि वा भाग है। इन कथाओं में महात्मा बुद्ध के पूर्व जन्मों की कथायें हैं। विश्व की प्राचीनतम लिखित कहानियाँ जातक कथाएँ हैं जिसमें लगभग 600 कहानियाँ संग्रह की गयी है। यह ईसवी संवत से 300 वर्ष पूर्व की घटना है। इन कथाऔं मे मनोरंजन के माध्यम से नीति और धर्म को समझाने का प्रयास किया गया है। इसमें निम्नलिखित कथाएं सम्मिलित हैं: # जातक कथा - रुरु मृग # जातक कथा - दो हंसों की कहानी # जातक कथा - चाँद पर खरगोश # जातक कथा - छद्दन्द हाथी की कहानी # जातक कथा - महाकपि # जातक कथा - लक्खण मृग की कथा # जातक कथा - संत महिष # जातक कथा - सीलवा हाथी # जातक कथा - बुद्धिमान् वानर # जातक कथा - सोने का हंस # जातक कथा - महान मर्कट # जातक कथा - महान् मत्स्य # जातक कथा - कपिराज # जातक कथा - सिंह और सियार # जातक कथा - सोमदन्त # जातक कथा - कौवों की कहानी # जातक कथा - वानर-बन्धु # जातक कथा - निग्रोध - मृग # जातक कथा - कालबाहु # जातक कथा - नन्दीविसाल # जातक कथा - उल्लू का राज्याभिषेक # जातक कथा - श्राद्ध-संभोजन # जातक कथा - बंदर का हृदय # जातक कथा - बुद्धिमान् मुर्गा # जातक कथा - व्याघ्री-कथा # जातक कथा - कबूतर और कौवा # जातक कथा - रोमक कबूतर # जातक कथा - रुरदीय हिरण # जातक कथा - कृतघ्न वानर # जातक कथा - मूर्ख करे जब... |
| lexicalization | hin: जातक |
| Hungarian |
| has gloss | hun: Dzsátaka (Jataka, magyarul születéstörténet), az időszámításunk kezdete körüli századokban íródott páli (Pāli) nyelvű indiai és ceyloni buddhista legendatípus. A dzsátakák Buddha egy-egy inkarnációjában (előző életében), gyakran állati formában átélt kalandját mesélik el erkölcsnemesítő szándékkal. Gyűjteményük, a Khuddaka Nikaya-n belül 547 legendát tartalmaz, ezek jórészt a buddhizmustól független ind népmesék buddhista keretelbeszélésbe illesztett változatai. |
| lexicalization | hun: dzsátaka |
| Indonesian |
| has gloss | ind: Jataka atau Jātaka (जातक) adalah sebuah kumpulan cerita tentang kehidupan-kehidupan sang Buddha ketika masih berwujud hewan, sebelum beliau menitis menjadi Siddharta Gautama. Cerita-cerita ini jumlahnya kurang lebih ada 547 dan aslinya ditulis dalam bahasa Pali. |
| lexicalization | ind: Jataka |
| Japanese |
| has gloss | jpn: ジャータカ（skt及びPl：Jātaka、漢訳音写：闍陀迦、闍多伽など）とは、仏教でいう前世の物語のこと。 |
| lexicalization | jpn: ジャータカ |
| Korean |
| has gloss | kor: 자타카(Jataka)는 팔리어로 씌어진 고대 인도의 불교 설화집이다. 불타의 전생(前生)의 이야기, 즉 불타가 석가족(釋迦族)의 왕자로 태어나기 이전, 보살로서 생을 거듭하는 사이에 천인(天人)·국왕·대신·장자(長子)·서민·도둑 또는 코끼리·원숭이·공작·물고기 등의 동물로서 허다한 생을 누리며 갖가지 선행 공덕(善行功德)을 행한 이야기 547종을 수집했고, 기원전 3세기경부터는 당시의 민간 설화를 모아 불교적 색채를 가한 것으로 한 사람의 소작(所作)이라고는 생각되지 않는다. |
| lexicalization | kor: 자타카 |
| Nepal Bhasa |
| has gloss | new: जातक धागु भगवान बुद्धयु न्हापायागु जीवनत नाप स्वापू दुगु बाखँत मुना देकातगु छगु सफू ख। |
| lexicalization | new: जातक |
| Dutch |
| has gloss | nld: De Jatakaverhalen uit het Pali Canon zijn verhalen over de vorige levens van de Boeddha, toen hij een bodhisatta was, strevend naar het perfectioneren van de paramitas (karaktereigenschappen). In deze verhalen was de bodhisatta soms een dier, soms een mens en soms een god. In een aantal van deze Jataka-verhalen brak de bodhisatta het basis-niveau van moraliteit van De Vijf Voorschriften; het voorschrift tegen liegen brak hij echter nooit. Een paar van deze verhalen zijn zeer oud, en stammen zelfs uit voor-boeddhistische tijd, maar andere zijn relatief laat en zijn na het overlijden of Parinibbana van de Boeddha opgesteld. Er zijn 547 Jatakaverhalen, waaran de laatste 10 vaak worden uitgebeeld in muurschilderingen. Dit zijn: *538. Mugapakkha-Jataka *539. Mahajanaka-Jataka *540. Sama-Jataka *541. |
| lexicalization | nld: Jataka |
| Polish |
| has gloss | pol: Dżataka (Jātaka) - opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy. To zbiór opowiadań z początku naszej ery dający obraz ówczesnego folkloru i obyczajowości indyjskiej. Włączone strofy poetyckie stanowią część kanonu religii buddyjskiej. |
| lexicalization | pol: Dżataka |
| Portuguese |
| has gloss | por: As estórias Jātaka (sânscrito जातक e pali, malaio: jetaka, laos: satok) referem-se à uma volumosa literatura folclórica relativas aos nascimentos (jāti) anteriores do Buda. A palavra refere-se mais especificamente à uma divisão do texto do Cânon Pali do Budismo Theravada, incluída no Khuddaka Nikaya do Sutta Pitaka. Jataka também refere-se ao comentário tradicional neste livro. |
| lexicalization | por: Jataka |
| lexicalization | por: Jātaka |
| Russian |
| has gloss | rus: Джа́таки (от джа́така, , ) — «повесть о (предыдущих) рождениях (Будды)» — один из важнейших памятников повествовательной литературы буддизма. |
| lexicalization | rus: джатаки |
| Castilian |
| has gloss | spa: Un jataka es un tipo de cuento budista que explica una de las etapas del Buda histórico (o sus discípulos) en su proceso por alcanzar la iluminación, en una de sus vidas anteriores. En ocasiones estas vidas son las de animales no humanos. |
| lexicalization | spa: Jataka |
| Telugu |
| lexicalization | tel: జాతక కథలు |
| Thai |
| has gloss | tha: ชาดก (สันสกฤต และ บาลี: जातक) คือ เรื่องราวหรือชีวประวัติในชาติก่อนของพระพุทธเจ้า คือ สมัยที่พระองค์เป็นพระโพธิสัตว์บำเพ็ญบารมีเพื่อตรัสรู้อยู่ พระองค์ทรงนำมาเล่าให้พระสงฆ์ฟังในโอกาสต่าง ๆ เรียกเรื่องในอดีตของพระองค์นี้ว่า ชาดก |
| lexicalization | tha: ชาดก |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Bản sinh kinh (zh. 本生經, sa., pi. jātaka (जातक)) là phần lớn nhất của Tiểu bộ kinh (pi. khuddaka-nikāya), gồm 547 bài. Kinh này kể lại sự tích, các tiền kiếp của Phật Thích-ca, nói về các đệ tử và các người chống đối Phật và chỉ rõ các nghiệp (sa. karma) đời trước đóng vai trò thế nào trong đời này. |
| lexicalization | vie: Bản sinh kinh |
| Chinese |
| has gloss | zho: 本生經（梵语：）全名佛說本生經、簡稱生經，是釋迦牟尼在世時，各家門派記錄其事跡的通俗故事。 |
| lexicalization | zho: 本生經 |
